W 1977 r. powołano w Uniwersytecie Łódzkim (jako drugie w Polsce) Podyplomowe Studium Turystyki, którego głównym zadaniem było przygotowanie wysoko kwalifikowanych kadr dla gospodarki turystycznej, a także nauczycieli zajmujących się krajoznawstwem, turystyką młodzieżową, pilotażem czy przewodnictwem.
W 1981 r. Został utworzony Zakład Geografii Miast i Turyzmu, który powstał w ramach Instytutu Geografii Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni UŁ, a 1 I 1992 r. przekształcony został w samodzielną Katedrę. Wieloletnim dyrektorem Instytutu był prof. Stanisław Liszewski. Od października 2011 roku funkcję dyrektora Instytutu sprawuje prof. Bogdan Włodarczyk.
W Katedrze utworzono, oprócz Zakładu Geografii Miast (kierownik prof. Jacek Kaczmarek), Zakład Geografii Turyzmu, którego założycielką była prof. Elżbieta Dziegieć, a od 2009 roku kierownikiem jest prof. Bogdan Włodarczyk, Zakład Geografii Hotelarstwa, założony i kierowany przez prof. Andrzeja Matczaka oraz Zakład Urbanizacji Przestrzeni założony i kierowany przez prof. Jolantę Jakóbczyk-Gryszkiewicz.
w 2016 roku powołany został Zakład Geografii Rekreacji, kierowany przez dr. hab. Sławoja Tanasia.
W ramach Instytutu funkcjonują jeszcze Regionalna Pracownia GIS prowadzona przez prof. Iwonę Jażdżewską oraz Pracownia Rewitalizacji Miast kierowana przez prof. Sylwię Kaczmarek.
Katedra z dniem 1.VI.2007 r. została przekształcona w Instytut Geografii Miast i Turyzmu, a od 1.X.2021 r. jednostka działa pod nazwą Instytut Geografii Miast, Turyzmu i Geoinformacji, bez zakładów i pracowni.
W Instytucie od 30 lat koncentrują się badania naukowe nad turystyką, hotelarstwem, rekreacją i osadnictwem, prowadzone jest kształcenie specjalistów na potrzeby turystyki, rekreacji, hotelarstwa i urbanistyki na poziomie akademickim.
Instytut Geografii Miast, Turyzmu i Geoinformacji UŁ jest jedną z największych placówek naukowo-badawczych w Polsce, zajmujących się badaniem zjawisk związanych z turystyką, hotelarstwem, rekreacją, geografią miast i geoinformacją.
